انواع سنگ های ساختمانی
دسته بندی سنگ های ساختمانی
سنگ های ساختمانی سنگ هایی با منشاهای متفاوت هستند که از جمله این سنگ ها می توان به ماربل، گرانیت، تراورتن، سنگ آهک، دیوریت و غیره اشاره نمود. این سنگ ها کاربردهای مختلفی در صنایع گوناگون و ساختمان دارند و با تغییر شکل یا بدون تغییر شکل فیزیکی در یکی از قسمت های ساختمان مثل کف، پی، دیواره، نما، سنگفرش، جاده، دیواره پل، ساختمان های زیرزمینی و … به کار می روند و به دو دسته سنگ های زیربنایی و سنگ های نما تقسیم می شوند.
سنگ های زیربنایی
سنگ هایی که به صورت خرده سنگ، لاشه سنگ، لوح و … در پی ها، سنگفرش کوچه ها و خیابان ها، دیوار و طاق ساختمان ها، دیواره پل و سدها، کف جاده ها و پیاده روها به کار می روند. کار زیادی روی این سنگ ها انجام نمی شود و به همین دلیل در قسمت های اصلی فیزیکی و نگهدارنده ساختمان، راه، سد، پل و دیواره مورد استفاده قرار می گیرند.
سنگ های تزئینی و نما
سنگ های مستحکمی هستند که واجد مشخصات کیفی خاصی می باشند، به طوری که پس از برش در اندازه های مختلف و ساب و صیقل نمودن آن ها، در قسمت هایی از ساختمان و بناها در معرض دید باشند (پوشش دیواره های داخلی و بیرونی، کف اتاق و ساختمان، دیواره تونل های مترو و … ) به کار می روند.
رایج ترین سنگ های تزئینی و نما عبارتند از:
- گرانیت ها و سنگ های آذرین وابسته
- سنگ های آهک و تراورتن ها
- سنگ های آهکی دگرگون شده با شدت های مختلف شامل خانواده سنگ های چینی، مرمریت ها و مرمرها
- ماسه سنگ ها، کنگلومراهای خوب سیمان شده و اسلیت ها
تقسیم بندی سنگ های ساختمانی براساس خواص ژئومکانیکی
سنگ های تزئینی را با توجه به خواص ژئومکانیکی از قبیل مقاومت مکانیکی به چهار دسته تقسیم می کنند.
گروه سنگ های سخت و مقاوم (گرانیت ها)
گروه سنگ های نسبتا سخت ( ماسه سنگ ها و کنگلومراها)
گروه سنگ های نیمه سخت و نسبتا مقاوم (سنگ های آهکی)
گروه سنگ های نسبتا نرم (گروه سرپانتین، توف ها و شیل ها)
انواع سنگ های ساختمانی
گروه گرانیت ها
گروه گرانیت ها به دلیل سختی زیاد، جلا و زیبایی، تنوع رنگ و طرح درونی آن ها، در بازار جهانی به عنوان یک سنگ تزئینی لوکس و البته به دلیل وجود مشکلات فراوان در استخراج و فرآوری آن ها، به عنوان یک سنگ گران قیمت مطرح است. این گروه از سنگ ها در مقابل آسیب های جدی از جمله آب، باد، نور خورشید، یخ زدگی و آلودگی های جوی و محیطی بسیار مقاوم اند.
گروه گرانیت ها شامل سنگ های گرانیت، گابرو، گرانودیوریت، لابرادوریت، برخی سینیت ها، گنایس ها، شیست ها و آمفیبولیت شیستها، بازالت ها و آندزیت ها می باشد. از دید تجاری، گروه گرانیت علاوه بر موارد مطرح شده، شامل انواع سنگ های گنایس گرانیت و گرانیت گنایس و انواع حد واسط آن ها که تحت نام گرانیت سیاه مشهور است نیز می باشد. به طور کلی تمام سنگ های آذرین و دگرگونی کریستالین، تحت عنوان گرانیت در بازار شناخته می شوند.
گروه ماسه سنگ ها و کنگلومراها
سنگ های این گروه دارای کوارتز به میزان زیاد و فلدسپات با سیمان های مختلف (سیلیسی، آهکی، رسی و اکسید آهن) بوده که به هم جوش خورده و به شکل سنگی یکپارچه در آمده اند. کنگلومراها در صورتی که ضخیم باشند و عناصر آن کاملا توسط سیمان به هم جوش خورده باشند می توانند سنگ های نما و تزئینی بسیار عالی را تشکیل دهند. اگر عناصر و قطعات کنگلومرا آهکی باشد و سیمان و ماتریکس آن هم سیمانی از جنس همان آهک باشد و سنگ دارای رنگ مناسبی باشد کنگلومرای ایده آلی جهت اهداف تزئینی خواهد بود.
انواع سنگ های ساختمانی
گروه سنگ های آهکی
عمده سنگ های ساختمانی از این گروه اند. این دسته به دلیل سفتی مناسب، قابلیت خوب برای ساب خوردن و برش دادن، تنوع رنگ، مقاومت بالا، قابلیت استخراج و فراوانی ذخایر، جایگاه ویژه ای در بازار جهانی سنگ های ساختمانی و تزئینی دارد.
به طور کلی سنگ آهکی سنگ رسوبی تشکیل شده از کربنات کلسیم (کلسیت) با کربنات مضاعف کلسیم- منیزیم (دولومیت) است که می تواند با وجود مقادیر جزئی از ناخالصی به رنگ های متنوعی تبدیل شود. از دیدگاه تجاری، این گروه علاوه بر سنگ های یاد شده، شامل سنگ های دگرگون شده آهکی نیز می باشد که اغلب مرمرها را تشکیل می دهند.
سنگ های ساختمانی آهکی براساس وزن مخصوص به سه دسته تقسیم می شوند:
- سنگ های با چگالی کم، بین ۲۱۶۰-۱۷۶۰ کیلوگرم بر متر مکعب
- سنگ های با چگالی متوسط بین ۲۵۶۰-۲۱۶۰ کیلوگرم بر متر مکعب
- سنگ های با چگالی زیاد بیش از ۲۵۶۰ کیلوگرم بر متر مکعب
در مجموع سنگ های تزئینی و نمای آهکی خود به انواع سنگ های تراورتن، مرمر، مرمریت، سنگ چینی و کریستال تقسیم بندی می شوند.
گروه ماسه سنگ ها و کنگلومراها
سنگ های این گروه دارای کوارتز به میزان زیاد و فلدسپات با سیمان های مختلف (سیلیسی، آهکی، رسی و اکسید آهن) بوده که به هم جوش خورده و به شکل سنگی یکپارچه در آمده اند.
کنگلومراها در صورتی که ضخیم باشند و عناصر آن کاملا توسط سیمان به هم جوش خورده باشند می توانند سنگ های نما و تزئینی بسیار عالی را تشکیل دهند.
اگر عناصر و قطعات کنگلومرا آهکی باشد و سیمان و ماتریکس آن هم سیمانی از جنس همان آهک باشد و سنگ دارای رنگ مناسبی باشد کنگلومرای ایده آلی جهت اهداف تزئینی خواهد بود.
گروه سنگ های آهکی
عمده سنگ های ساختمانی از این گروه اند. این دسته به دلیل سفتی مناسب، قابلیت خوب برای ساب خوردن و برش دادن، تنوع رنگ، مقاومت بالا، قابلیت استخراج و فراوانی ذخایر، جایگاه ویژه ای در بازار جهانی سنگ های ساختمانی و تزئینی دارد.
به طور کلی سنگ آهکی سنگ رسوبی تشکیل شده از کربنات کلسیم (کلسیت) با کربنات مضاعف کلسیم- منیزیم (دولومیت) است که می تواند با وجود مقادیر جزئی از ناخالصی به رنگ های متنوعی تبدیل شود. از دیدگاه تجاری، این گروه علاوه بر سنگ های یاد شده، شامل سنگ های دگرگون شده آهکی نیز می باشد که اغلب مرمرها را تشکیل می دهند.
سنگ های ساختمانی آهکی براساس وزن مخصوص به سه دسته تقسیم می شوند:
- سنگ های با چگالی کم، بین ۲۱۶۰-۱۷۶۰ کیلوگرم بر متر مکعب
- سنگ های با چگالی متوسط بین ۲۵۶۰-۲۱۶۰ کیلوگرم بر متر مکعب
- سنگ های با چگالی زیاد بیش از ۲۵۶۰ کیلوگرم بر متر مکعب
در مجموع سنگ های تزئینی و نمای آهکی خود به انواع سنگ های تراورتن، مرمر، مرمریت، سنگ چینی و کریستال تقسیم بندی می شوند.
انواع سنگ های ساختمانی
تقسیم بندی انواع سنگ های ساختمانی براساس برش و پردازش آن ها
طبقه بندی سنگ های ساختمانی براساس معیار برش و پردازش به صورت زیر می باشد:
مواد نرم: این مواد به آسانی با اره بریده می شوند (مانند تمام سنگ های کربناتی)
مواد نیمه سخت: این مواد تا حدودی با اره بریده می شوند (مانند پاره ای از توف ها، مرمرها و ماسه سنگ ها)
مواد سخت : این مواد به سختی با اره بریده می شوند (مانند تمام سنگ های آذرین بیرونی و درونی و سنگ های دگرگونی)
البته علاوه بر برش سنگ ها، پردازش آن ها نیز از فاکتورهای اساسی است که می باید مورد توجه قرار گیرد.
هدف از بکارگیری سنگ های نما در تزئین و زیباسازی می باشد، لذا لازم است سنگ انتخاب شده متناسب با شرایط محیطی محل موردنظر باشد تا علاوه بر طولانی شدن عمر سنگ، از تخریب زودرس آن جلوگیری شود و نما و زیبایی خود را حفظ نماید.